یادداشتی در حاشیه برگزاری کارگاه آموزشی فرش در شهرستان ملاثانی خوزستان
کارگاه آموزشی فرش دستباف در شهرستان ملاثانی در شمال اهواز برگزار شد و یادداشتی در این زمینه به قلم لفته منصوری در اختیار روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران قرار گرفته است که در پی می آید:دیروز بنا به دعوت دوست دیرینهام جناب آقای مهندس سید کمال میرباقری، من و آقای دکتر سید عبدالله موسوی به هوای دیدن یک رویداد کوچک اما بهزعم اینجانب یک خیزش نو، راهی کتابخانه عمومی شهدای ملاثانی شدیم. اتاق کوچکی در طبقه همکف کتابخانه با امکانات اولیه دار قالی، تعدادی نقشه ساده و چند کلاف نخ رنگی و البته زنان و دخترانی عاشق و مصمم برای اثبات وجود خود و ایفای نقش اجتماعی مهمتر و والاتر در محیطی که نه روستا و نه شهر است، ملاقات کردیم.
همت مسئولانه و مدبرانهی شورای اسلامی شهر ملاثانی، پیوند عاطفی دکتر فیصل مرداسی رئیس سابق مرکز فرش ایران با مسقط الراساش ملاثانی و نیز تکاپوی اخیر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی با وی این رویداد را ظرف 70 روز پیش به دنیای ملاثانی آورد. من دیروز دریافتم حضور جناب آقای مهندس سواعدی مدیرکل فنی و حرفهای استان، حجتالاسلاموالمسلمین شیخ عبدالزهرا فیاضی، نخبگان و مسئولان محلی پای دار! نوید آیندهی خوب، شوقانگیز و امیدوارکنندهای برای این دختران 70 روزه قالیباف ملاثانی خواهد بود.
گو اینکه بسیاری از متخصصان نقش اقتصادی و هنری صنایعدستی، بهویژه قالیبافی را تأکید میکنند؛ اما برای من این خیزش بیش از نام و نان، از جهت هویت بخشی اهمیت دارد. شاید یکی از آرزوهای 15، 20 ساله من این بود که چگونه میتوان از طریق فرشبافی فرآیند هویت ملی و نیز اعطای نقش اجتماعی بالاتر به دختران وزنان روستایی را تقویت کرد.
هویت فرهنگی عامل حفظ و بقا جوامع در طول تاریخ بشری است که می توان آن را بر سه پایه مهم دین و مذهب و اعتقادات مذهبی، میراث سیاسی و میراث تاریخی و فرهنگی استوار دانست.
صنایعدستی یکی از جلوههای مهم میراث فرهنگی است که همواره نقشی مهم در حفظ هویت ایرانی داشته و فرش ایرانی یکی از برجستهترین و مهمترین صنایعدستی است.
بهدرستی که آنچه برجستگی خاص به قالیبافی میدهد حفظ استقلال، خلاقیت،ابتکار و زیباشناختی فکری و احساسی بافنده در تاروپود قالی است که موجب میشود تا هر قالی دستبافت برای خود هویتی داشته باشد و این درست برخلاف حالتی است که در مورد محصولات ماشینی با تولید انبوه مشاهده میگردد.
به همین جهت در قالیبافی اولاً: کلیه مراحل سهگانه بافندگی، ایجاد دهنه کار، پود گذاری و دفتین زدن (آلتی است فلزی، دارای دستهای شبیه شانه که نساجان هنگام بافتن پارچه آن را در دستگیرند و لای تارها زنند تا آنچه بافتهشده بههمپیوسته و محکم گردد.) با حرکات دستوپا انجام میشود، ثانیاً: امکان استفاده از پودهای رنگی به میزان نامحدود و همچنین تنوع طرح بافت با در اختیار داشتن کنترل حرکات وَردها میسر میگردد که این امر نشانگر حضور مؤثر و خلاق انسان در تولید است.