تحلیل بازار صادرات فرش دستبافت ایران

احتمالا شما از خواندن این مقاله میخواهید بفهمید که کدام کشورها مشتریان خوبی برای فرش دستبافت ایران هستند؟ این سوالی که امروز با افزایش رفت آمدها به کشورهای مختلف جهان، بسیاری را بر آن داشته تا بتوانند از بازار پرسود، بهره ای ببرند. بازار صادرات فرش ایران با شناخت بازار هدف، …

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید…

بازار صادرات فرش ایران با شناخت بازار هدف، کار را برای علاقمندان به فعالیت در این حوزه آسانتر خواهد نمود. در این راستا مقاله زیر با بررسی آماری و تحلیلی بینشی روشن را برای شناخت بازار هدف فرش دستبافت ایران برای شما فراهم می آورد.

 

** فرانسه : کشور فرانسه از جمله کشورهایی است که بازار فرش دستباف در آن همواره توسعه داشته است. به طوری که در سال 1999 جمعاً معادل 842127 متر مربع فرش دستباف به این کشور صادر شده است ایران با 312283 متر مربع ، هندوستان با 138722 متر مربع ، نپال 11765 متر مربع ، پاکستان با 267305 متر مربع ، چین با 45788 متر مربع و ترکیه با 35906 متر مربع از جمله صادر کنندگان فرش دستباف به این کشور بوده اند. در بازار فرش این کشور قیمت برایشان مهم است. بیش از 50% بازار فرش فرانسه در اختیار فرشهای ایرانی و پاکستان بوده و مابقی آن از سایر کشورها من جمله چین و هندوستان و کشورهای آسیای میانه و ترکیه و افعانستان و مراکش و تونس و نپال تامین می گردید ، اگر چه در چند سال اخیر به دلایل افزایش قیمت فرشهای ایرانی و بالعکس کاهش قیمت فرشهای چینی و هندی و پاکستانی سهم این کشورها در بازار فرانسه افزایش داشته است. در سال 1384 از نظر وزنی 8/2% و از نظر ارزشی 6/2% فرشهای ایرانی به این کشور صادر شده است. با توجه به توضیحات فوق مهمترین نکاتی که می بایست تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف جهت ورودی موفق تر در بازار فرانسه مورد توجه قرار دهند به شرح زیر است:

1- رنگ بندی: مشتریان فرانسوی در عین علاقمندی به رنگ طبیعی تمایلشان به رنگهای شاد همانند کرم و روناس و آبی و بژ است ، در بخش هایی از فرانسه نیز رنگهای مرده و مات مورد توجه می باشد.

2- طرح ها و نقوش: گلکی هریس ، قالیچه های اصیل بلوچ ، ماهی در هم بیرجند ، نقوش قشقایی اعم از گبه و قالی و قالیچه ، همدان بالاخص جوزان ، لچک ترنج کاشان ، خشتی بیرجند و چهارمحال بختیاری ، افشان ترنجدار و افشان خلوت مورد توجه بازار فرانسه می باشند.

3- ابعاد: در این کشور خریداران فرش عمدتا طرفدار فرشهای کوچک پارچه به صورت ذرع و نیم و قالیچه و پرده ای و حداکثر در ابعاد 2×3 متر می باشند. انواع کناره با عرض 70 لغایت 100 سانتی متری در این بازار جایگاه خاصی دارد.

4- بافت: نوع بافت برای مردم فرانسه مهم نیست ولی به رنگبندی و طرح آن اهمیت می دهند و همچنین قیمت فرش باید قابل رقابت با فرش های پاکستان باشد و ضخامت فرش نیز عامل مهمی است ، گلیمهای سوزنی در این بازار مورد توجه است.

5- مواد اولیه:  استفاده از مواد رنگرزی طبیعی و پشم لرستانی باعث موفقیت در این بازار خواهد بود اگرچه در ظاهر امر ممکن است برایشان چندان مهم نباشد ولی در دراز مدت موثر است. تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش خراسان با توجه به امکان بافت فرش ها 25 تا 35 رجی مناسب در اقصی نقاط استان می توانند بخش قابل توجهی از نیازهای مردم این کشور به خصوص با طرح های بلوچ و افشان ترنج و ماهی درهم (هراتی) و ترکمن و خشتی و بالاخره نایین زمینه خلوت را تامین نمایند.

** انگلستان : کشور انگلستان و بالاخص شهر لندن در گذشته ای نه چندان دور در رابطه با فرش دستباف نقش شبیه نقش کنونی کشور آلمان و بندر هامبورگ را داشته و مجموعه ای از نفیس ترین فرشهای جهان در این بازار عرضه می شد. بسیاری از کشورهایی که امروزه از هامبورگ فرش تهیه می نمایند ، زمانی به لندن می رفتند و از این شهر، فرش به کشورهای اروپایی ارسال می گردید. اما در سالهای اخیر با عنایت به موضوع فوق و مسائل جمعیتی بازار فرش انگلیس اندکی راکد شده است. در سال 1999 معادل 1505911 مترفرش از شش کشور مهم تولید کننده فرش به این کشور صادر گردیده است که سهم ایران 281101 متر مربع می باشد . در سالهای (5-2004) کشور انگلیس جایگاه فروش 4% فرشهای ترکیه و 5/2% فرش تولیدی نپال و 5% فرش پاکستان و 7% فرش چین بود که نشانگر مهم بودن قیمت برای مردم این کشور است. در سال 1384 از نظر وزنی 4 ،2 درصد و از نظر ارزشی معادل 8/1% و در هشت ماهه سال 1386 از نظر وزنی 3% و از نظر ارزشی 4/2% فرش کشورمان به این کشور صادر گردیده که مقایسه نسبتهای وزنی و ارزشی نشان می دهد که این بازار بیشتر مناسب فرشهای تجاری با قیمت مناسب می باشد. در یک مقایسه ساده تر فرشهای ایرانی که در سال 1384 به بازار این کشور صادر شده اند از نظر وزنی معادل ژاپن ولی از نظر ارزشی یک سوم آن بوده اند. برای ورود به بازار انگلیس توجه به موارد زیر ضروری است:

1- رنگبندی: مشابه بازار امریکا از نظر رنگبندی تابع مد روز هستند و دوست دارند رنگ فرش آنها با رنگ رومبلی ، پرده و رنگ ساختمان خوانایی داشته باشدو خریداران خاص و آشنا به فرش رنگهای طبیعی و آرام را می پسندند.

2- طرح ها و نقوش فرش: طرح های اصیل قشقایی و کردستان بالاخص بیجار و گلفرنگ و بلوچ و اصفهان و قم و تبریز و زیر خاکی کاشمر و افشان مشهد و همدان و بالاخص طرحهای خلوت شیرازی را دوست دارند.

3- اندازه فرش: فرشهای کوچک پارچه و متوسط شامل قالیچه و کناره و پرده ای و 2×3 متری و 5/2×2 متری و 7/2×1/3 و به مقدار کم 4×3 متری و 3×3 متری و 5/3×5/2 متری مورد تقاضا می باشد.

4- نوع بافت فرش: در بازار انگلیس قیمت فرش نقش بسیار عمده ای را ایفا می نماید ولی برای مصرف کنندگان خاص رج شمار بالا و براق بودن موضوع مهمی محسوب می گردد و برای فرشهای عتیقه نیز مشتریان زیادی در این کشور وجود دارد.

5- مواد اولیه فرش: تلفیقی از پشمهای مختلف ایرانی بگونه ایکه قیمت تمام شده مناسب باشد و در عین حال از حداقل کیفیت لازم برخوردار باشد در این بازار لازم است که بیشترین تمرکز تولید کنندگان در زمینه چیدن رنگها باشد.

** عربستان سعودی : کشور عربستان سعودی یکی از مهمترین کشورهای اسلامی وارد کننده ی فرش دستباف است و در سه چهار سال اخیر رابطه کشور عربستان با ایران از نظر سیاسی و اقتصادی رو به رشد است به دلیل خانه ی خدا و تجمع جمع کثیری از مسلمانان اقصی نقاط جهان به عنوان حج عمره و تمتع یکی از بازارهای بزرگ اسلامی محسوب می شود .به همین دلیل نزدیک به 2% بازار جهانی فرش دستباف در اختیار کشور عربستان بوده است و میزان واردات فرش در کشور عربستان در سال 1980 میلادی معادل 517000 متر مربع به ارزش 31000000 دلار بوده که حدود 15% فرش دستباف کشورمان را به خود اختصاص داده است. ضمناً مرکز فرش ایران می تواند با زمینه سازی لازم جهت حضور بزرگ صادر کنندگان ایرانی در نماشگاه جده زمینه سفارش پذیری و حضور بیشتر صادرکنندگان ایرانی در این کشور را فراهم نماید. تولید کنندگان فرش دستبافت ایران باید رعایت موارد ذیل را را مد نظر قرار دهند:

1- رنگبندی فرش: عربستان به رنگهای آرام و ملایم علاقمندی خاصی دارند گونه های مختلف رنگ سبز بالاخص سبز کوهی را خیلی دوست دارند که صادر کنندگان فرش باید توجه به این نکته داشته باشند.

2- طرح ها و نقوش فرش: نقشه لچک ترنج تبریز ، اصفهان ، افشان مشهد ، مورد تقاضای این بازار می باشد ، همچنین فرش های سجاده ای دارای طرح هندسی نیز مورد تقاضا می باشد. از تولید فرشهای تصویری برای عرضه به این بازار جداً خوداری شود ، قالیچه های کرک و ابریشم قم نیز جایگاه خاصی در این بازار دارد.  عربستان در مقابل بازار های همچون ژاپن و سوئد و دانمارک و … که اشاره شد این بازار یکی از مهمترین بازار مالی متقاضی فرشهای بزرگ پارچه است.

3- مواد اولیه فرش: فرشهای گل ابریشم و کرک و ابریشم از تقاضای بیشتری برخوردار است.

4 بافت فرش: رج شمار فرش برای اشراف و ثروتمندان عربستان خیلی مهم و در مجموع به بافت اهمیت میدهند رنگهای شیمیایی را نمی پسندند که این باید مورد توجه تولید و صادر کنندگان فرش دستباف کشورمان باشد.

** امارت متحده عربی : کشور امارات متحد عربی از ملیتهای مختلفی شکل گرفته است از نظر بافت جمعیتی آن که 45% آن را هندی و 25% آن را پاکستانی و 17% آنرا ایرانی و…. تشکیل داده اند. ابوظبی و شارجه دو مرکز مهم تجاری این کشور می باشد. از نظر وزنی و ارزشی مهمترین خریدار فرشهای ایرانی در بین کشورهای اسلامی است و از گرانترین و نفیس ترین فرشهای ایرانی (خصوصاً از نظر کاربرد مواد اولیه گران قیمت )به این کشور صادر میشود که درسال 1384 از نظر وزنی 2% و از نظر ارزشی بالغ بر 9% صادرات فرشهای ایرانی به این کشور صارد شده است. باید تولید کنندگان و صارد کنندگان فرش لرستانی به این موارد دقت لازم را داشته باشند که اولاً بخش قابل توجهی از ایرانیان متمکن و ثروتمند در این کشور زندگی می کنند که نیازمند فرش ایرانی خصوصاً دستباف هستند. دوماً کشورهای حاشیه ی خلیج فارس به ویژه امارات همواره روابط سیاسی و اقتصادی خوبی با ایران داشته سوماً خریدار فرش هایی است که سایر کشورهای رقیب توانایی عمده ای در عرصه این فرشها ندارند. چهارماً عرضه کنندگان عمده فرش لرستانی اصیل بوده و کافی است کمی احساسات ناسیونالیستی آنها تقویت شود. برای صادرات فرش به این کشور رعایت نکات زیر از سوی تولیدکنندگان ضروری به نظر میرسد:

1- رنگبندی فرش : رنگهای روشن و شاد بویژه کرم و همه رنگهای متمایل به قرمز خصوصاً لاکی مشهد و سورمه ای نیلی مورد توجه این بازار است.

2- طرح و نقوش فرش : قالیچه های افشان ترنج قم ، طرح های نائین ، تبریز ، گلدانی و درختی مورد تقاضای شهروندان اماراتی می باشد حتی از محدود کشورهای عربی است که به دلیل جمعیت قابل توجه ایرانی که دارد فروش تابلوی فرش نیز رونق دارد.

3- ابعاد فرش: تقریباً مشابه بازار فرش عربستان است ولی از فرشهای کوچک پارچه نفیس را معمولاً مهاجرین برای زندگی در آپارتمان نشینی و فرشهای بزرگ پارچه از جمله فرشهای 1000 تا 6000 متری جهت اماکن مذهبی و کاخهای سلطنتی مورد استفاده قرار می گیرد .

4- مواد اولیه فرش: بیشتر به فرشهای ابریشمی علاقمندند چون این کشور فوق العاده گرم و مرطوب است و فرشهای 100% ابریشمی یا چله ابریشم یا گل ابریشم. مورد علاقه آنان است.

5- نوع بافت فرش: با توجه به آنچه گذشت به نظر میرسد فرشهای دستباف  نفیس و لوکس  با بهترین کیفیت بافت، باید برای بازار امارات متحده عربی تولید و برای صادرات به این کشور عرضه گردد.

** لبنان : کشور لبنان به عنوان سرسبزترین کشور خاورمیانه است که یکی از بازارهای مهم فرش دستباف است واردات فرش ایران به کشور لبنان از نظر وزنی 1/1% و از نظر ارزشی معادل 3/1% فرشهای صادراتی ایران می باشد. ضمناً فرش استان خراسان رضوی خصوصاً فرشهای دستباف کردی و بلوچی در بازار لبنان جایگاه خاصی دارد و می توان آن را یکی از بازارهای هدف فرش لرستان تلقی کرد. صادر کنندگان فرش دستباف لرستانی باید به این موارد توجه لازم را داشته باشند.

1- رنگبندی فرش: رنگهای تیره و ملایم به ویژه در مایه های لاکی و کرم و سورمه ای و قرمز جگری و روناسی و رنگ های آفتاب خورده مورد توجه این بازار می باشد.

2- طرح و نقشه فرش: لبنان را باید یکی از مهم ترین بازار های فرش عشایری اعم از بلوچ و کرد وقشقایی و ترکمن بنامیم علاوه بر طرحهای لچک ترنج و افشان مشهد و نائین و تبریز و حتی قالیچه های و قالیهای قدیمی و اصیل ایرانی مورد توجه کشور لبنان می باشد که تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش ایرانی باید به آن توجه لازم را داشته باشند

3- اندازه فرش : بازار فرش لبنان بیشتر خواهان فرشهای کوچک پارچه شامل قالیچه و کناره و ذرع و نیم و پرده ای و گلی ومتقاضی فرشهای 6 متری می باشند.

4- مواد اولیه فرش : فرشهای عشایری 100% پشمی مورد نظر لبنان می باشد و در مورد فرشهای شهری استفاده از پشم مرغوب مد نظر می باشد.

5- نوع بافت فرش : در کشور لبنان مردم به دو دسته تقسیم می شوند اولاً به قیمت فرش اهمیت می دهند و دسته دوم به نوع بافت ریز و رج شمار بالای آن توجه دارند، خصوصاً فرشهای ظریف مد نظرشان می باشد و متقاضی آن هستند.

** کویت : کشورهای ایران ،چین ، هند ، پاکستان سهم عمده ای از واردات فرش دستباف به بازار کویت را به خود اختصاص داده اند . مشتریان کویتی اصالت داشتن فرش دستباف ایران را مهم ترین عامل در انتخاب خود اعلام می کنند و کیفیت ، رنگ بندی ، قیمت و ابعاد به ترتیب در الویت های بعدی مد نظر آنها می باشد.

1- رنگبندی فرش : مشتریان فرش در کویت ضمن تمایل به داشتن فرشهایی با رنگ های ملایم و روشن ، فرش های تیره را نیز می پسندند.

2- طرح و نقشه فرش : طرح های زیگلر و خشتی خاص خریداران جوان و طرح های لچک ترنج شاه عباسی ، افشان شاه عباسی و یلمه خاص خریداران نسل مسن تر می باشد. وضعیت عرضه فرش بر حسب شلوغ و یا خلوت بودن طرح نشان می دهد که طرح های خلوت نسبت به طرح های شلوغ بیشتر مورد توجه مشتریان کویتی قرار می گیرد .

3- اندازه فرش : از نظر ابعاد ، فرش های 3×2 و 2×2 نسبت به سایر ابعاد خواهان بیشتری دارند.

 

**** نتایج ****

نام کشور	پرطرفدارترین رنگ ها	ابعاد مورد نظر
آلمان	رنگ های آرام و سورمه ای و لاکی	حداکثر 6 متر مربع
فنلاند	لاکی روناسی روشن ،  انواع کرم ، سرمه ای	ابعاد 2×30/1
ژاپن	رنگ های شاد مانند کرم، طلایی و قرمز شاد و زرد، یشمی و سبز و آبی کمرنگ	حداکثر 6 متری
سوئیس	رنگهای مرده ، آرام و ملایم و بالاخص رنگهای کهنه طبیعی مانند پوست پیازی و کرم وسورمه ای	ابعاد متوسط همچون پرده ای 5/2×2 ، 2×2 و10/2 .70/1 و به ندرت 9 متری
انگلیس	مشابه امریکا از نظر رنگبندی تابع مد روز	و 2×3 متری و 5/2×2 و 7/2×1/3 و به مقدار کم 4×3 متری و 3×3 متری و 5/3×5/2 متری
ایتالیا	سورمه ای و لاکی و شتری و…	6 متری
سوئد	رنگهای روشن بالاخص در مایه رنگبندی قالی قشقایی و رنگهای قدیمی و کلاسیک	حداکثر 6-5 متر مربع
آمریکا	رنگها ی شکلاتی ، قهوه ای کم رنگ، طلایی ، عاجی ، نخودی ،طوسی، نقره ای ، کرم و در مجموع رنگهای روشن را به رنگهای تیره ترجیح می دهند.	2×3 متری و در مواردی 3×4 متری و 4×6 متری و 5 متری
کانادا	نسل قدیم کانادا : علاقمند به رنگهای مرده و مات در سایه های لاکی و سورمه ای و کرم نسل جوان: تابع مد روز	تمامی سایز ها و اندازه ها خصوصاً پرده ای و 6 متری
بلزیک و لوکزامبرگ	میانسالان و افراد پیر : رنگهای سورمه ای و لاکی و کرم جوانترها : رنگ های روشن	حداکثر 6 متری
هلند	رنگهای لاکی و مسی و صورتی و کرم و شکلاتی	اندازه های 2×3 و 5/2×6/2
اتریش	نسل قدیم :  رنگهای تیره اکثریت مشتریان یعنی زوجهای جوان رنگهای روشن	حداکثر 6 متری
اسپانیا	رنگهای شاد و ملایم ،کرم و روناس و بژ و آبی	حداکثر تا 6 متری
دانمارک	رنگ های بسیار تیره را دوست ندارند و عمدتاً به رنگهای کلاسیک و سنتی قدیم و روشن	حداکثر تا 6 متر مربع
فرانسه	رنگهای شاد همانند کرم و روناس و آبی و بژ	حداکثر در ابعاد 2×3 مترانواع کناره با عرض 70 لغایت 100 سانتی متری
انگلستان	تابع مد روز	2×3 متری و 5/2×2 متری و 7/2×1/3 و به مقدار کم 4×3 متری و 3×3 متری و 5/3×5/2 متری
عربستان	رنگهای آرام و ملایم علاقمندی خاصی دارند گونه های مختلف رنگ سبز
امارات متحده عربی	رنگهای روشن و شاد بویژه کرم و همه رنگهای متمایل به قرمز خصوصاً لاکی مشهد و سورمه ای نیلی	فرشهای کوچک جهت زندگی آپارتمان نشینی ، فرشهای بزرگ : جهت اماکن مذهبی و کاخ نشینی
لبنان	لاکی و کرم و سورمه ای و قرمز جگری و روناسی و رنگ های آفتاب خورده	6 متری
کویت	رنگ های ملایم و روشن	3×2و2×2

 

*** در جدول  آماری کامل از وضعیت صادرات فرش دستبافت ایران به کشورهای مختلف طی سالهای 91 و 92 ارائه شده است که بینش کاملی در این خصوص در اختیار تولیدکنندگان فرش دستبافت ایرانی قرار میدهد تا با دیدی باز تر نسبت به تولید و صادرات فرش دستبافا اقدام نمایند.