بازآفرینی فرش اردبیل با ۲ میلیون قطعه سنگ

در اقدامی جالب توجه از سوی صنعتگران ترکیه ای، اثر تاریخی و شاهکار هنری “فرش اردبیل” به صورت سنگ فرشی با ۲ میلیون قطعه سنگ مرمر طبیعی بازآفرینی شد.

بر اساس اطلاعات درج شده در وبسایت اطلاع رسانی یک شرکت تولید سنگ های طبیعی در کشور ترکیه، فرش تاریخی اردبیل (Ardabil Carpet) با سنگ های طبیعی و نازک ۴ میلی متری از جنس مرمر توسط صنعتگران ترکیه ای بازآفرینی شده است؛ به نحوی که روند بازآفرینی این فرش را به صورت مرحله به مرحله می توانید در ادامه مطلب مشاهده کنید.

در گزارش های منتشر شده از بازآفرینی فرش اردبیل در منابع خبری کشور ترکیه، ابعاد این فرش که با سنگ بازآفرینی شده، ۱۴٫۹ متر در ۷٫۹ متر که معادل ۱۱۸ مترمربع می باشد؛ اعلام شده است.

فرش اردبیل که یکی از مهم ترین و مشهور ترین آثار هنری جهان می باشد، این بار با هنرمندی صنعتگران شرکت سنگ های طبیعی “وِئرو-مار” ترکیه (Veromar Natural Stone) در قالب فرشی سنگی جاودانه شد.

عملیات بازآفرینی این فرش با قطعات نازک ۴ میلی متری سنگ های طبیعی به انجام رسیده است و هر سنگ با دست قرار داده شده تا فرش سنگی اردبیل با در نظر گرفتن فرش اصلی از نو خلق شود.

سایز اصلی فرش اردبیل به اندازه ای بزرگ است که متصدیان موزه “ویکتوریا و آلبرت” در لندن به خاطر رعایت اصول نگهداری آن مجبور به انتخاب یکی از روش های نگهداری توام با نمایش دائم یا غیردائم بودند، به همین خاطر فرش اصلی در حال حاضر در این موزه در شرایطی به نمایش گذاشته شده است که فرش در داخل محفظه ای شیشه ای نگهداری می شود.

همچنین در گزارش منتشر شده در سایت شرکت “وِئرو-مار” ترکیه، آمده است: دیدن اثر بازآفرینی شده فرش تاریخی اردبیل با سنگ های طبیعی، زمانی بیشتر شگفت انگیز خواهد شد که به منظور به نمایش گذاشته شدن؛ از کارخانه Veromar در بالیکسیر (Balikesir) ترکیه به خزانه دولتی نفت جمهوری آذربایجان منتقل شود.

بر اساس این گزارش، تعداد ۱۵ نفر به مدت ۳ ماه با استفاده از ۱۰ نوع مختلف از سنگ های طبیعی مرمر دارای رنگ های با طراوت و با بکارگیری الگوهای عمیق طراحی، در بازآفرینی فرش اردبیل تلاش کرده اند و در مراحل بازآفرینی این اثر نیز حدود ۲ میلیون قطعه سنگ با دقت کنار هم چیده شد تا شکل نهایی آن به دست آید.

گروهی از طراحان خستگی ناپذیر از سراسر جهان در تبدیل رنگ این فرش با استفاده از سنگ های طبیعی کار کرده اند، به طوری که تمام سطح فرش اردبیل در این اثر با یک طراحی یکپارچه و واحد پوشیده شده است تا به یک شاهکار فوق العاده از نظر نور و اندازه فرش تبدیل شود.

رنج گل های دیدنی و جذاب در مرکز فرش به سان خورشید چنان می درخشد که گویی جهان اطراف آن را به یک فضای مقدس تبدیل کرده است.

در قسمت بالای فرش، یکی از ابیات شعر حافظ با این مضمون آمده است: ” جز آستان توام در جهان پناهی نیست / سر مرا به جز این در، حواله گاهی نیست “

“آلتای کارابولوت” (Altay Karabulut)، مدیر طراحی شرکت Veromar، درباره بازآفرینی فرش اردبیل با سنگ های طبیعی؛ ضمن ابراز خرسندی و افتخار بابت همراهی با چنین طرح شگفت انگیز و چالش برانگیزی، گفته است که Veromar همیشه برای پذیرفتن چنین چالش هایی آماده است.

همچنین، “وِئرو-مار” در گزارش هایی که در وبسایت این شرکت منتشر نموده، پیش بینی کرده است؛ فرش اردبیل که با استفاده از سنگ مرمر بازآفرینی شده است، در کشور آذربایجان بتواند به اندازه همان فرش اصلی که در لندن نگهداری می شود، تعداد زیادی از بازدید کنندگان و علاقه مندان به این شاهکار هنری را به خود جلب کند.

نمونه اصلی فرش اردبیل (یا همان قالی تاریخی شیخ صفی الدین اردبیلی)، یکی از نفیس ترین فرش های موجود در جهان می‌باشد که در فهرست ۵۰ اثر شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است.

تار و پود آن ابریشمی و پرز آن پشمی است و در سال ۹۴۶ه‍.ق بافته شده است و دارای تاریخ و امضاء می‌باشد و در هر متر مربع آن ۵۱۷ هزار گره ترکی به کار رفته است.

بافت آن با طرحی بسیار زیبا و جذاب حدود ۵/۳ سال طول کشیده است و در وسط آن ترنج زیبایی به رنگ زر‌د طلایی قرار گرفته است که شانزده کلاله دور آن را احاطه کرده است.

زمینه فرش آبی سیر است و تمامی آن با گل های بسیار ظریف تزئین شده است و حاشیه توسط کتیبه ها و دایره های کوچک به صورت یک در میان تزئین شده است.

تصویری از فرش اصلی اردبیل که در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود

این قالی شگفت انگیز و زیبا در دوره صفویه و در زمان شاه طهماسب اول برای مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، جد خاندان صفویه بافته شده است و تقریبا در سال ۱۸۹۲ میلادی به بهانه تهیه هزینه تعمیر قسمت های آسیب دیده بقعه شیخ صفی که بر اثر زلزله تخریب شده بود، به مبلغ ۸۰ تومان توسط افرادی فروخته شده و و از طریق شهر تبریز به شرکت انگلیسی “رابینسون” انتقال می یابد و در نهایت در ماه مارس ۱۸۹۳ میلادی با پرداخت ۲ هزار پوند٬ “موزهٔ ویکتوریا و آلبرت” در لندن صاحب این قالی شد.

لازم به ذکر است کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل در سال ۱۳۷۵ تصمیم به بازبافت قالی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی گرفتند که کار مطالعه فرش اصلی بقعه در لندن توسط متخصصان ایرانی و خارجی شروع و شناسنامه علمی آن شامل مشخصات فنی، تعداد و نوع گره ها، نوع چله، ابعاد و رنگ ها به دقت بررسی و تهیه شد.

طراحی فرش بازبافت شده توسط استاد قره باغی انجام گرفته و بازبافت آن توسط بافنده های معتبر کشور و استان و تحت نظارت شورای عالی نظارت شروع و در سال ۸۲ به اتمام رسیده است که هم اکنون زینت بخش تالار چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی می باشد.

تصاویر بیشتر از بازآفرینی فرش اردبیل با سنگ های طبیعی در بالیکسیر ترکیه:

برای مشاهده نمونه پادری های سنگی ما  به اینجا مراجعه کنید.