انتخاب از روي سليقه و آزادي عمل در انتخاب تصميم خريد فرش را حتي‌المقدور در مواقعي كه بازار ساكت‌تر است عملي كنيد و با بازديد از چند تجارتخانه معتبر و ملاحظه امكانات و تسهيلاتي كه براي شما فراهم مي‌كنند فرش مورد نظر خود را از ميان مجموعه فرش‌هاي آنان انتخاب كنيد. نظرات مشورتي فروشندگان خبره فرش را قبول كنيد ولي هيچگاه به طور مطلق تسليم سليقه و نظر آنها نشويد. فرشي را انتخاب كنيد كه مناسب با احتياج شما و مطابق با بودجه شما و باب سليقه شما باشد. در موقع خريد بدون روي دربايستي و ملاحظه‌كاري از فروشنده بخواهيد تا تمام فرش‌هايي كه در فرم و اندازه دلخواه شما است نشان بدهد و يا اصطلاحاً ورق بزند تا از ميان آنها بتوانيد چند تخته فرش را كه بيشتر به سليقه و نظر شما نزديك است انتخاب كنيد. سعي كنيد از مؤسساتي فرش خريداري كنيد كه آزادي عمل و نيز امتحان فرش‌هاي انتخاب شده را براي شما بدون هيچگونه الزام خريداري فراهم كند و فرش‌هاي مطلوب شما را به منزل بياورند.
بررسي فرش از لحاظ طرح و اندازه
براي خريد فرش به اندازه‌هاي آن نيز بايد توجه كرد. از چند سانتي‌متر اختلاف در ابعاد فرش در قسمت‌هاي بالا و پايين كه اصولاً از مشخصات فرش دستباف مي‌باشد مي‌توان چشم‌پوشي كرد ولي بيشتر از اين حدود بالاخص در قاليچه‌هاي كوچك عيب فرش به شمار مي‌رود. با تا كردن فرش از قسمت ميان و روي هم قرار دادن اين دو قسمت مي‌توان تقارن طرح را نسبت به محورهايي كه از مركز فرش مي‌گذرند تشخيص داد. اين عمل را مي‌توان به وسيله متر و يا خط كش مدرج نيز انجام داد و فاصله نقاط مختلف فرش را نسبت به يكديگر سنجيد. تقارن رنگ نيز در اشكال بافته شده در فرش را مورد توجه قرار دهيد و همچنين دقت كنيد كه موتيف‌ها و اشكال طرح در متن فرش ناتمام گذارده نشده باشد و هر خط و شاخه‌اي شكل و امتداد طبيعي خود را داشته باشد و ناگهان در ميان طرح قطع و ناپديد نشده باشد.
همچنين فرش را بايد از زواياي مختلف و در نور طبيعي مورد مطالعه قرار داد. رنگ فرش در جهت خواب آن تيره‌تر از رنگ آن در جهت عكس خواب فرش به نظر مي‌رسد در نتيجه خطوط طرح درجهت عكس خواب به نحو مشخص‌تري ديده مي‌شود. همچنين بايد رنگ فرش در تمام سطح آن يكنواخت باشد و مخصوصاً در فرش‌هاي كف ساده دو رنگي و اختلالات رنگ ديده نشود. لذا رنگ فرش به اندازه كافي غني و كامل باشد و قسمت انتهايي پرز با رنگ سطح فرش اختلاف نداشته باشد چون اين اختلاف نمودار آن است كه فرش با رنگ‌هاي جوهري رنگ شده است. با ماليدن تكه پارچه مرطوب بر روي قسمت‌هاي رنگ‌دار مشكوك مي‌توانيد از ثبوت رنگ‌هاي فرش اطمينان حاصل كنيد.
بررسي كيفيت پرزهاي فرش
فرش را از نظر كيفيت پرزهاي آن نيز بايد مورد بررسي قرار داد. پرز فرش بايد با دوام، درخشان و انعطاف پذير باشد فرش‌هاي با پرز نرم نسبت به فرش‌هاي با پرز ضخيم دوام كمتري دارند و همچنين تمايل بيشتري به جذب گرد و خاك داشته و مانند فرش‌هاي با پرز خشن نيز تميز نمي‌شوند.
مطالعه پشت فرش از لحاظ نحوة تراكم و كوبيدگي پودها و يكنواختي طرح
شايد مهمرين عاملي كه در انتخاب فرش بايد مورد توجه قرار گيرد بافت آن است. براي بررسي چگونگي بافت فرش بهتر است آن را از قسمت پشت مورد مطالعه قرار دهيد چون در پشت فرش كيفيت بافت مشخص‌تر است. با مطالعه پشت فرش به بسياري از نكات آگاهي خواهيد يافت كه با بررسي رويه فرش امكان آن ميسر نيست از قبيل تعداد گره‌ها، نحوه تراكم و كوبيدگي پودها و همچنين يكنواختي طرح، شمارش دقيق گره‌ها در واحد سطح را به كمك ذره‌بيني كه به يك قاب مدرج به واحدهاي اندازه‌گيري (سانتي‌متر – اينچ) متصل شده است مي‌توان انجام داد. با اين وسيله تعداد گره‌ها را در عرض و طول يك قاب جداگانه بشماريد و در يكديگر ضرب نماييد تا تعداد گره‌هاي موجود در واحد سطح فرش به دست آيد. ولي در اين كار نهايت دقت بايد معمول شود چه اختلاف شمارش يك و يا دو گره نتايج بسيار غلطي را در محاسبه كلي ارائه خواهد داد. براي صحت بيشتر محاسبه بهتر است شمارش گره‌ها را در چند نقطه مختلف فرش انجام داده و معدل آنها را ملاك محاسبه قرار دهيد (تراكم قسمت‌هاي پايين فرش معمولاً بيشتر از قسمت‌هاي بالايي آن است).در مورد بافت فرش توجه داشته باشيد كه پود فرش‌هاي يك پوده هيچگاه به چشم نمي‌خورد و تنها در فرش‌هاي دو پوده و بيشتر است كه بعضاً در پشت فرش امتداد پودها ديده مي‌شوند و هرگاه رديف‌هاي بافته شده بهتر كوبيده شده باشند پودها كمتر ديده مي‌شوند.
بررسي فرش از لحاظ پوسيدگي و همچنين رفوشدگي
با ملاحظه پشت فرش قسمت‌هايي را كه بافت ناجور داشته و يا احتمالاً پوسيده و يا رفو شده باشند بهتر مي‌توان تشخيص داد قسمت‌هاي رفو شده معمولاً زبرتر و محكم‌تر از ديگر نقاط فرش است و با كمي دقت علائم سوزن خوردگي را در آن مي‌توان مشاهده كرده و بعلاوه با تا كردن فرش در سمت‌هاي مشكوك به پوسيدگي صداي خفيف و مخصوص شكستگي احساس خواهد شد.در موقع بررسي پرزهاي فرش توجه داشته باشيد ارتفاع پرز معيار ظرافت فرش نيست. براي كنترل كيفيت پرزهاي فرش و چگونگي پرداخت آنها بايد پرزها را با دست مالش داد در قسمت‌هاي مختلف ارتفاع پرزها بايد به يك اندازه بوده و اثر از تموج در آنها نبايد باشد.يكي از دلايل نامنظم بودن پرزها علاوه بر پرداخت ناجور و نامنظم شستشوي خشن الياف فرش است.
خريد از تجارت‌خانه‌هاي معتبر كه فرش خريداري شده را ضمانت مي‌كنند.
در مورد مكان خريداري فرش بايد گفت كه هيچگاه فرش را از افراد نامشخص و مشكوك خريداري ننماييد. براي از دست ندادن نقدينه خود و جلوگيري از گرفتاري‌هاي بعدي منطقي‌تر است حتي با قيمت‌هاي بالاتر فرش را از تجارت‌خانه‌هاي معتبر و با سابقه و شهرت خوب و يا از فروشندگان مجاز و سيار اين مؤسسات خريداري كنيد. به هنگام خريد فرش حتماً ورقه خريد و ضمانت‌نامه‌اي كه حاوي تمام مشخصات فرش است از فروشنده درخواست كنيد. اين مدارك در موقع خريد و فروش بعدي، سرقت، بيمه و حمل و نقل فرش بسيار مفيد واقع خواهد شد. در ضمانت‌نامه فرش‌هاي قديمي و آنتيك علاوه بر مشخصات معمولي بايد سال بافت و حتي‌المقدور شجره‌نامه فرش مندرج باشد.
[…] به چه نکاتی در خرید فرش دقت کنیم […]