قالی ایرانی از دیرباز معروف و مورد استفاده بوده است. گزنفون تاریخ‌نگار یونانی در کتاب سیرت کوروش می‌نویسد: ایرانیان برای این‌که بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود می‌گسترند. سالنامه چینی سوئی‌سو در دوره ساسانی از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام می‌برد. فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گسترده‌ای در ادبیات اسلامی داشته‌است. هم‌اکنون ۴۰ درصد صادرات قالی ایرانی از طریق استان آذربایجان شرقی صورت می‌گیرد.

بنابراین گزارش، یکی از پدیده‌های قابل توجه در سالهای اخیر روند رو به رشد جهانی شدن است. کشور ما نیز به منظور گسترش صادرات غیر نفتی و حضور در بازارهای جهانی درصدد پیوستن به سازمان تجارت جهانی(WTO) برآمده و در حال حاضر عضو ناظر این سازمان است. یکی از صنایع مهمی که بدین منظور باید مورد مطالعه قرار گیرد صنعت فرش دستبافت است. شاخص توان رقابت صادراتی فرش دستبافت ۶۵ رج ابریشمی اصفهان برابر با ۸۸/۰ است و بیانگر این است که فرش دستبافت ۶۵ رج ابریشمی استان اصفهان در شرایط فعلی در بازارهای جهانی دارای توان رقابت است. شاخص مزیت نسبی نیز بر اساس هزینه واحد که همان مزیت رقابتی واقعی در شرایط رقابت آزاد شرایط بعد از پیوستن ایران به (WTO) است، برابر با ۷۹/۰ و نشان دهنده مزیت نسبی این استان در تولید فرش مذکور می‌باشد.

این گزارش می افزاید: با توجه به قدمت و سابقه فرش دستباف ایرانی؛ تاکنون 40 منطقه جغرافیایی مرتبط با فرش دستباف در کشور ثبت ملی شده که از این تعداد 19 منطقه به ثبت جهانی رسیده است. اینها گفته رییس مرکز ملی فرش ایران است. ایرنا در این رابطه نوشته است: “مرکز ملی فرش ایران در طول سالهای گذشته به دنبال این بوده که از همه ابزارهای قانونی و بسترهای حقوقی برای حراست و پاسداری از نام و نشان فرش ایران بهره گیرد. در مراوداتی که مرکز ملی فرش ایران با سازمان جهانی مالکیت معنوی داشته، ثبت جهانی مناطق جغرافیایی فرش دستباف صورت گرفته تا به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر کپی برداری های احتمالی عمل کند. فرش ایرانی در سطح بازارهای جهان برندی شناخته شده است اما نیاز به برندهای جزئی تر از سوی بنگاه های تجاری و صادرکنندگان برای فرش ایرانی داریم. فرش دستباف ایران در سالهای اخیر از دو بخش زیر فشار بوده که نخستین مشکل تحریم های بین المللی و تحریم مستقیم از سوی ایالات متحده آمریکاست به طوری طی پنج سال گذشته ورود هر نوع فرش ایرانی به آمریکا ممنوع بوده است. قبل از تحریم های اقتصادی، آمریکا رتبه نخست را در میان خریداران فرش دستباف ایران داشت. قبل از سال 2010 سالانه 80 میلیون دلار فرش ایرانی به طور مستقیم وارد آمریکا می شد که این میزان 16.5 درصد از کل صادرات سالانه فرش کشور را شامل می شد. دیگر مشکل مرتبط با حوزه صادرات فرش دستباف ایران، اثر سوء تحریم ها بر اقتصاد کشور بوده که منجر به افزایش هزینه ها و بالا رفتن مخاطرات صادرات فرش شده است. لغو تحریم ها به معنای رشد سریع صادرات نیست زیرا در پنج سال فقدان وجود ایران در بازار، کشورهایی مانند هند و پاکستان جایگزین کشورمان در آمریکا شدند و هرچند شیفتگی بین شهروندان آمریکایی برای خرید فرش ایرانی وجود دارد اما نباید رقبا را نادیده گرفت.

سه هفته قبل نخستین محموله شامل 100 تخته فرش دستباف از ایران به لس آنجلس آمریکا صادر شد. توسعه صادرات به آمریکا نیازمند تحلیل و بررسی و رصد عملکرد پنج ساله رقبا و شناسایی سلیقه مشتریان امروزی بازار است. برای حمایت از فرش دستباف انواع آموزش ها با کمک سازمان های صنعت استانها ارائه شده و بیمه قالی بافان از حدود پنج سال قبل به مرحله اجرا درآمده است که تاکنون 450 قالیباف از مزایای این بیمه بهره مند شده اند. همچنین مجتمع های بزرگ متمرکز قالی بافی برای توسعه بازار و حذف واسطه ها و بهبود وضعیت فروش فرش در سطح کشور راه اندازی شده است.

نمایندگان با بودجه ای که برای بیمه قالی بافان در لایحه بودجه سال 95 ارائه شده، موافقت کنند. از سوی دیگر افراد زیادی که قالی باف نبودند از مزایای این بیمه بهره مند می شدند که در این راستا امسال در راستی آزمایی انجام گرفته 50 هزار نفر غیرفعال در حوزه قالی بافی از مشمولیت این بیمه خارج شدند. براساس توافق نامه ای که بین وزارتخانه های صنعت و تعاون در اردیبهشت ماه امسال منعقد شد، مقرر شد به ازای هر نفر که قالی باف نبوده و از لیست مشمولان بیمه حذف شده است، قالی باف جدیدی جایگزین آن شود اما سازمان تامین اجتماعی همکاری لازم را در این زمینه صورت نداشت. تسهیلات در حوزه فرش دستباف با سود چهار درصد توسط صندوق کارآفرینی امید به قالی بافان پرداخت می شود که در برخی استانها به دلیل سخت گیری بانکها این تسهیلات به خوبی پرداخته نشده است. دولت برای سال آینده تقاضای 17 هزار و 40 میلیارد ریال در بودجه 95 کرده تا 100 هزار نفر قالی باف بیمه شوند که امید است مجلس شورای اسلامی با این میزان اعتبار در بودجه سال 95 موافقت کند. سهم ایران از کل بازارهای جهانی فرش دستباف 30 درصد است. ایران حدود یک میلیون نفر قالیباف و رتبه نخست صادرکنندگان فرش دنیا را دارد.”

منبع:خبرگزاری شبستان